El silencio de Malka
Ábrese cun sentido prólogo de Jorge Zentner, guionista arxentino radicado en España, no que trata sobre os pogroms que sufriron os xudeus en Rusia despois da morte do Zar Alejandro II en 1881. O comic relata a xesta dos inmigrantes xudeus que fuxiron dos pogroms de Besarabia e se radicaron en Entre Ríos. Unha idea orixinal do estupendo texto de Zentner é introducir no ámbito provinciano a tradicional lenda xudía do Golem. Segundo o Talmud a historia data dos tempos antigos, pero tamén se di que no século XV Rabbí Judah Loew ben Bezabel, de Praga, creou un escravo de arxila e deulle vida. A novela O Golem (1915), de Gustav Meyrink, popularizó esta lenda —en certa forma un antecedente dos androides, robots e cyborgs— e logo esa tarefa de difusión tomouna o cine. Os diálogos de Jorge Zentner non esgotan a explicación, senón que dan pé para que o debuxo de Rubén Pellejero complemente a acción ou deixe en liberdade ao lector de imaxinar os feitos ausentes que xorden das numerosas elipses que ten a historieta. Hai unha interesante volta de torca na trama: Rosita, a neta da curandeira Tomasa, namórase do Golem. Para que o mozo a conquiste, a curandeira proporciónalle á súa neta un filtro de amor, pero o Golem reacciona cunha violencia asasina brutal e elimina practicamente a toda unha familia. Logo fuxe a Buenos Aires e nos anos vinte se converte nun matón ao servizo do caudillaje.
O admirable guión de Zentner permite que Pellejero mostre as súas virtudes gráficas, centradas nun debuxo brillante, en sólidos traballos de composición e no manexo da cor. O artista emprega numerosos planos xerais, pero tamén exhibe audaces primerísimos planos de pés, rostros, mans e ollos. A carreira do Golem en busca dun médico rural é unha secuencia maxistral de cadros mudos. Tamén destaca a viñeta páxina onde se mostra ao Golem e a Rosita separádos en dous cadros verticais unidos pola lúa. A recreación do Buenos Aires dos caudillos conservadores e radicais é dunha beleza plástica conmovedora e contén ilustrativas estampas de costumes. A tormenta que azouta ao tío Zelik presenta efectos visuais de inusual calidade. O silencio de Malka é unha obra altamente recomendable, na cal se logra o obxectivo exposto polos arxentinos Muñoz e Sampayo (os responsables de Alack Sinner): que guionista e debuxante sexan un só creador.
Germán Cáceres é autor dos ensaios sobre historietas Parolando con Superman (1988), Oesterheld (1992), Así lese a historieta (1994) e O debuxo de aventuras (1996). Ademais, escribiu O checo, a giganta e o anano (contos, 1974), Frankenstina (contos, 1977), Contos para mocosos e purretes (1980), Os silencios prohibidos (novela, 1982), Os pintores morren do corazón (contos, 1985), Matar unha vez (novela, 1992) e as novelas xuvenís Soñar o galiñeiro (1996) e Traficantes da selva (1999). No 1993 apareceu en diskette Thrillers ao Sur, compilación de contos policiais, reeditado no corrente ano pola editorial virtual Ibucs. En teatro publicou Imos a Manhattan (1998), Suicidios na cuarta dimensión (1999) e A sobremesa (2001). No 1986 recibiu Mención de Honor Premio Municipal en Conto. Obtivo catro "Faixas de Honor da Sociedade a Arxentina de Escritores": no 1992 en novela e en ensaio, no 1998 en teatro e no 1999 en literatura infantil. No 1996 mereceu Mención de Honor no Concurso Internacional de Ficción sobre Gardel (Montevideo-Uruguay). No 1999 a Secretaría de Cultura do Goberno da Cidade de Bos Aires outorgoulle o 1er. Premio Especial "Eduardo Mallea" polo seu ensaio A aventura en América.
