sábado, 28 de julho de 2007

PERSÉPOLIS de Marjane Satrapi


Persépolis
Persépolis é a historia autobiográfica da iraniana Marjane Satrapi, a historia de como medrou nun rexime fundamentalista islámico que a acabaría levando a abandonar o seu país. O cómic empeza no ano 1979, cando Marjane ten dez anos e desde a súa perspectiva infantil é testemuña dun cambio social e político que pon fin a máis de cincuenta anos de reinado do Sha de Persia en Irán e dá paso a unha república islámica. Ademais de diferenciarse dos demais nenos por ser educada ao estilo occidental dentro dunha familia de clase alta e por uns pais de ideoloxía progresista e partidarios do islamismo moderado, "Marji" (como a coñeceremos ao principio da historia) tamén ten unha considerable inquietude intelectual para unha nena da súa idade e notable imaxinación que a leva a manter conversacións con Deus -ao que topa un curioso parecido con Karl Marx- ou soñar con chegar a ser algún día a última profeta que siga os pasos de Xesús e Mahoma. A historia duns antepasados ilustres (o seu bisavó foi o último rei da dinastía persa dos Qadjar), unha familia que se opón activamente ao goberno do Sha, as manifestacións, a diferenza de clases sociais ou a marxinación da nena son algunhas das pezas do puzzle que Marji se esforza por compor coa intención de comprender o mundo que a rodea. Á vez que vai crecendo, Marjane dáse de conta de que o novo réxime islámico polo que loitaron os seus pais caeu en mans dos integristas e que non trae consigo nada bo. Neste punto acaba a historia do primeiro dos catro álbums que compón Persépolis. O segundo ocupa o período de 1980 a 1984 e ten como transfondo a guerra entre Irán e Iraq a metade dos oitenta e o inicio da súa adolescencia, onde coñeceremos, por exemplo, da súa afección a grupos musicais prohibidos polo rexime islámico, e algúns dos problemas en que se mete xa de ben nova polo seu carácter rebelde. O terceiro álbum céntrase nas múltiples penurias e peripecias vitais que vivirá a autora en Austria entre 1984 e 1989, onde é enviada a vivir polos seus pais para protexela tanto dos bombardeos como dos problemas legais nos que podería acabar de continuar coa súa conduta, que non sempre se adecuaba aos costumes propugnados desde o goberno islámico. O cuarto e último presentará o seu regreso a Irán, unha época en que realiza os seus estudos de belas artes en Teherán, e tras vivir en Europa varios anos explícanos como ten que volver afacerse de novo ás condicións de vida sob o réxime chiita dos aiatolá.
Eis unha obra dun indubidable valor humano, Persépolis vén precedido dun considerable éxito de vendas para unha obra das súas características (30.000 exemplares vendidos en Francia nun ano) e un feixe de premios entre os que destaca os do Salón do Angouleme (o máis importante de Europa), onde o primeiro álbum gañou o Premio ao Autor Revelación (Coup de coeur) o 2001 e o segundo o Premio ao Mellor Guión en 2002. Fóra de Francia, en EEUU gañou o Premio Harvey á Mellor Obra Estranxeira 2004, e en España foi galardoada co Primeiro Premio da Paz Fernando Buesa Branco. En Estados Unidos tamén foi nomeado nos Premios Eisner 2004 nas categorías de Mellor Novela Gráfica e Mellor Obra Estranxeira e de novo na edición de 2005 na categoría de Mellor Obra Estranxeira, mentres que en Catalunya tamén foi nomeado nos Premios do Saló do Cómic de Barcelona na categoría de Mellor Obra Estranxeira de 2002. En Francia os catro álbums de Persépolis foron publicados entre novembro de 2000 e setembro de 2003 por L'Association, editorial independente que ten no seu catálogo varios destacables cómics autobiográficos como Diario dun álbum de Dupuy e Berberian, Os meus Circunsantacias de Lewis Trondheim ou A Ascensión do gran mal de David B. Para rematar, mencionar que aínda que o debuxo de Satrapi é o factor que máis feita para atrás do cómic nunha primeira ollada (a propia autora recoñece que "ao principio debuxaba moi mal"), con todo resulta sorprendentemente apropiado para o ton da primeira entrega da historia, xa que o grafismo recorda aos debuxos infantís e aumenta a sensación de estar observando o mundo precisamente a través dos ollos dunha nena.
Edita: Norma Comic